კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისთვის” წევრი ორგანიზაციები საგანგაშოდ მივიჩნევთ კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის მქონე მაუწყებლის “მთავარი არხის” და მისი წარმომადგენლების მიმართ წარმოებულ საქმეებს. სანქცირების ტენდენცია კი გვაფიქრებინებს, რომ კომუნიკაციების კომისია მაუწყებლის შეჩერებას და კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლას ისახავს მიზნად.
სამწუხაროდ, კომუნიკაციების კომისია აგრძელებს სადავო პრაქტიკას მაუწყებლის შინაარსის რეგულირებასთან დაკავშირებით, როგორც ეს უხამსობის საბაბით მაუწყებელთა სანქცირებისას გამოვლინდა. ამასთან, კომისია ახალი გადაწყვეტილებით ცდილობს სამოქალაქო აქტივისტებს შეუზღუდოს შესაძლებლობა გააკრიტიკონ ხელისუფლება და ჰქონდეთ მმართველი პარტიისაგან განსხვავებული მოსაზრებების მედიის მეშვეობით გავრცელების შანსი.
გუშინ, 2021 წლის 25 ნოემბერს, კომუნიკაციების კომისიამ [1] “მთავარი არხი” მაქსიმალური სანქციით შემოსავლის 1%-ით, 111,903.43 ლარით დააჯარიმა. კომუნიკაციების კომისიის ოფიციალური განცხადებით, [2] მაღალი სანქცია მაუწყებლის მიმართ არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის ეთერში განთავსების წესის არაერთხელ დარღვევის გამო გამოიყენა. ეს არ არის პირველი შემთხვევა, [3] როცა კომისია მიზანშეწონილად მიიჩნევს მაუწყებლის მიმართ ჯარიმის ზედა ზღვარი გამოიყენოს. ასე მოხდა 2020 წელსაც, როდესაც შპს ,,მთავარ არხს“ დაეკისრა ჯარიმა 58,061.76 ლარის ოდენობით. თითოეულ შემთხვევაში, კომისია ფინანსურ ბერკეტების ამოქმედებით ცდილობს მაუწყებლის სამაგალითოდ დასჯას.
რამდენიმე საგანგაშო წინაპირობის ფონზე, მიღებული გადაწყვეტილება აღრმავებს ეჭვებს “მთავარი არხის” სარედაქციო პოლიტიკაზე ზეგავლენის მცდელობის შესახებ:
- “მთავარი არხი” 2020 წელს ერთ-ერთი ყველაზე ხშირად სანქცირებადი არხი იყო [4];
- 2020 და 2021 წლებში კომუნიკაციების კომისიამ ყველაზე მაღალი სანქცია სწორედ “მთავარი არხის” მიმართ გამოიყენა;
- “მთავარი არხის” დირექტორის, ნიკა გვარამიას მიმართ [5] წამოწყებულ სისხლისსამართლის საქმეზე სახალხო დამცველის შეფასებით, ბრალდების შინაარსი სადავოა [6];
- “მთავარი არხის” სარედაქციო პოლიტიკა ასევე ხშირად არის გაკრიტიკებული კომუნიკაციების კომისიის მიერ დაფუძნებული ორგანიზაციის მედიააკადემიის მიერ [7];
- “მთავარი არხის” მიმართ ხელისუფლების წარმომადგენლები ხშირად აკეთებენ კრიტიკულ და დისკრიმინაციულ განცხადებებს. მათ შორის, კულტურის მინისტრმა თეა წულუკიანმა მაუწყებლის ჟურნალისტს მიკროფონი წაართვა [8];
- 25 ნოემბრის გადაწყვეტილებაში კომუნიკაციების კომისია ეყრდნობა მხოლოდ საკუთარ პრაქტიკას და ინტერპრეტაციას. მოქმედ კანონმდებლობაში არ არსებობს პირდაპირი აკრძალვა მაუწყებლის მიერ არაწინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის განთავსების თაობაზე;
- კომუნიკაციების კომისია კიდევ ერთხელ ჩაერია მაუწყებლის შინაარსში. მან პოლიტიკურ რეკლამად მიიჩნია ვიდეორგოლები მხოლოდ პოლიტიკური კონტექსტის გამო. კომისიის ეს მიდგომა არღვევს განჭვრეტადობის პრინციპს;
- კომისიის გადაწყვეტილება ვერ აკმაყოფილებს თანაზომიერების პრინციპს. არ არის სათანადოდ დასაბუთებული, თუ რა ლეგიტიმურ მიზანს ემსახურება მედიისა და გამოხატვის თავისუფლებაში ამგვარი ჩარევა;
- კრიტიკას იმსახურებს “მთავარი არხის” მიმართ გამოყენებული მაქსიმალური სანქციის პროპორციულობაც.
ვფიქრობთ, სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლის დაწესებისაკენ გადადგმული ეს ნაბიჯი უაღრესად საშიშია საქართველოში კრიტიკული მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების გამოხატვის თავისუფლების არსებობისთვის.
კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისთვის” კიდევ ერთხელ უცხადებს [9] სოლიდარობას “მთავარი არხის” გუნდს და დავის სასამართლოში გაგრძელების ეტაპზე მზადაა ჩაერთოს “მთავარი არხის” უფლებების დაცვის პროცესში.
